Η αποδόμηση του κλασικού χορού και η αντίδραση στις αυστηρές δομές του μπαλέτου ήταν ίσως οι κύριες αιτίες δημιουργίας του σύγχρονου και εξπρεσιονιστικού χορού στις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα. Με το πέρασμα του χρόνου, στη δίνη της παραγωγής, οι γενεσιουργοί λόγοι ύπαρξης του σύγχρονου χορού ξεχάστηκαν ενώ ολοένα και περισσότερο σπανίζουν οι παραστάσεις που καταπιάνονται οργανικά με την αποδόμηση αυτή. Η ομάδα Almalibre.co και η χορογράφος Αναστασία Μπρουζιώτη επαναφέρουν στον Κινητήρα αυτή την θεματική στο προσκήνιο παρουσιάζοντας μια πρωτότυπη, τρυφερή, μινιμαλιστική και καθόλα ανάλαφρη παράσταση, όπου το κωμικό και το τραγικό στοιχείο συνοδοιπορούν, συμπλέκονται και εναλλάσσονται με πομπούς τα παλλόμενα σώματα της Ματίνας Κοκολάκη και της Αναστασίας Μπρουζιώτη στον ρόλο των μαύρων κύκνων. Η χορογράφος εμπνέεται από τη θεωρία του Nassim Nicholas Taleb για τον μαύρο κύκνο που έρχεται να σηματοδοτήσει την απρόσμενη αλλαγή μετατοπίζοντας το υποκείμενο από το «έως τώρα» γνωστό Παράδειγμα. Χρησιμοποιεί μια κίνηση που εμπνέεται από την κίνηση των πουλιών που επικοινωνούν ή πετούν και μας μεταφέρει με αλληγορικό και λεπτοφυή τρόπο στο ταξίδι του ανθρώπου προς την ολοκλήρωση και την πραγμάτωση των επιθυμιών του.

Στο μεγαλύτερο μέρος της, η παράσταση, βασίζεται στο ηχοκινητικό τοπίο που δημιουργείται από τον συνδυασμό κίνησης, τιτιβισμάτων πουλιών και αστικών ήχων και εμπλουτίζεται προς το τέλος της παράστασης με μουσικές κατάνυξης. Οι χορεύτριες διατηρώντας καλοδουλεμένες εκφράσεις απορίας και απόγνωσης, μέσα από πιρουέτες, διασταυρώσεις ποδιών και χεριών, βαθιά πλιέ, αραμπέσκ, ζετέ και ανσάμπλ ενσωματώνουν κάθε ήχο, μαζί και ξεχωριστά η καθεμιά, αναλόγως με την προσωπική της ιδιοσυγκρασία. Ντυμένες με μαύρα κορμάκια με ζιβάγκο και κόκκινες κάλτσες, χρησιμοποιώντας αρχικά κλασικές κινήσεις μπαλέτου, ξεδιπλώνουν την χορευτική αφήγησή τους επάνω στους ήχουςˑ ήχοι που μας διαφεύγουν σε μια καθημερινότητα, με κέντρο την τόσο ενδιαφέρουσα και ανεπαίσθητη συνομιλία των πουλιών ειδικά τους θερινούς μήνες.

Τα κελαηδίσματα κατακλύζουν τη σκηνή και οι δυο χορεύτριες επιδίδονται σε μια χαρωπή απομίμηση του πετάγματος αναπτύσσοντας μια φιλική κοινωνικότητα μεταξύ τους. Ενίοτε με εντυπωσιακά ζετέ καλύπτουν μεγάλες αποστάσεις στο χώρο, στην προσπάθειά τους να αυτονομηθούν, ενώ με αυτές τις μακρινές διαδρομές που διανύουν – ενδεχομένως θα μπορούσαν να είναι πιο περιορισμένες – η χορογράφος επιδιώκει παράλληλα να περιγράψει την απεγνωσμένη αναζήτηση της τρυφερότητας σε έναν ρευστό και αδιάφορο κόσμο. Τις βλέπουμε σε στιγμές να κινούν μαλακά τα χέρια τους σαν να είναι κύκνοι, χωρίς να παράγουν ένα σοβαρό ή γκροτέσκο θέαμα, βρισκόμενες διαρκώς στη διαπραγμάτευση ανάμεσα στα δυο. Οι μεταφορές άλλωστε στην παράσταση παραμένουν σκοπίμως δυσδιάκριτες και αμφίσημες, π.χ. μοιάζουν και δεν μοιάζουν με κύκνους, πότε βρίσκονται σε απόγνωση, φόβο και απελπισία και πότε διακρίνονται από χαρωπή και παιγνιδιστική διάθεση.

Στο μέσον της παράστασης καλλιεργούν ένα στενό τετ-α-τετ και μετατρέπουν το φιλικό κλίμα σε μετωπική συγκρουσιακή αναμέτρηση όπου η μια προσπαθεί να ανταγωνιστεί και να εκτοπίσει την άλλη. Μέσα από επίμονες αλληλοδιαδοχές μεταφέρουν έντονες βιωματικές σκηνές εμπνευσμένες από την κινησιολογία του βουβού κινηματογράφου. Μετατρέπονται σε δρομείς, αλλάζουν κατευθύνσεις και διανύουν ακόμα μεγαλύτερες αποστάσεις. Οι αφαιρέσεις και οι αποδομήσεις γίνονται όλο και περισσότερες καθώς η παράσταση εξελίσσεται. Στον ρυθμό του κλασικού Dance of the Hours του Amilcare Ponchielli εκεί που περιμένει κανείς να τις δει να εντείνουν τις μπαλετικές τους κινήσεις και τον μπαλετικό προσανατολισμό τους, σταματούν απότομα και στέκονται σε ακινησία αιφνιδιάζοντας το κοινό θέλοντας να επιφέρουν ένα άμεσο αποδομηστικό αποτέλεσμα. Αν και ο Κινητήρας που φιλοξένησε το πρωτότυπο αυτό έργο παρείχε τις κατάλληλες προϋποθέσεις για να το απολαύσουμε, θα θέλαμε σίγουρα να την ξαναδούμε σε μεγαλύτερη αμφιθεατρική αίθουσα, όπου οι αφαιρετικοί σχηματισμοί της χορογραφίας θα αναδεικνύονται καλύτερα από μακρινή απόσταση.

Καθώς η παράσταση πλησιάζει προς το τέλος της, η μουσική γίνεται πιο ατμοσφαιρική και οι αφαιρέσεις αγγίζουν το απόγειό τους, όπως η εξαιρετική χορογραφική στιγμή της μίμησης της ταχείας κίνησης του κεφαλιού των πουλιών που εξαφανίζει τα χαρακτηριστικά τους επάνω στα σύρματα της πόλης. Το υπέροχο κομμάτι των Eluvium, Indoor Swimming at the Space Station συνοδεύει τα λυμένα πια σώματα που είναι πλέον εντελώς απελευθερωμένα από τις φόρμες του κλασικού μπαλέτου. Οι δυο χορεύτριες παράγουν θεραπευτικά πλιέ, τα σώματά τους αναπνέουν με ροή καθώς αφουγκράζονται τον κόσμο γύρω τους και μαζί τους εαυτούς τους. Έτσι τις βλέπουμε να μετατρέπονται σε ενεργειακά δοχεία συναισθημάτων ελάφρυνσης και ρευστότητας. Αυτό που αναζητούσαν τότε μοιάζει να μην το αναζητούν πια. Στο άκουσμα των γλάρων που ακούγεται λίγο πριν το κλείσιμο του Indoor Swimming, τα σώματα των χορευτριών κινούμενα δεξιά και αριστερά, παραπέμπουν στην κίνηση πουλιών που αποχωρούν ή φύλλων που πέφτουν, καθιστώντας αμφίσημο για άλλη μια φορά το θέαμα που παρακολουθούμε. Οι μορφές τους σβήνουν σιγά σιγά και χάνονται σε μια αίσθηση απέραντου που μας προκαλεί το κοίταγμα του ουρανού ή της θάλασσας.

Ναταλία Κουτσούγερα (Dancetheater.gr)
Το Black Swans της ομάδας Almalibre.co παρουσιάστηκε από 17/11/2018 έως και 3/12/2018 στον Κινητήρα.