Ήταν κάτι που θεώρησες ότι έλειπε από τη σκηνή του χορού;
Ναι θεώρησα πως έλλειπε από την ελληνική σκηνή χορού ένα τέτοιο Jam! Ένα Jam που αγκαλιάζει τον Αυτοσχεδιασμό μέσα από πολλές τέχνες και όχι μόνο από μια συγκεκριμένη τεχνική χορού! Εδώ και αρκετά χρόνια αισθάνομαι πως η τέχνη του χορού στην Ελλάδα, (μα τελευταία συμβαίνει και στο εξωτερικό ως τάση), έχει μια τάση αυτοαναφορικότητας και στυλιζαρίσματος, τα οποία προκύπτουν από τα συγκεκριμένα κινητικά λεξιλόγια των εγκατεστημένων τεχνικών σύγχρονου χορού κυρίως. Ήθελα λοιπόν να συναντιούνται άνθρωποι από διάφορες τέχνες ή επιστήμες, άνθρωποι των γραμμάτων μα ακόμα και του περιθωρίου και να φέρνουν συνεχώς κάθε τόσο διαφορετικά ερεθίσματα, ώστε η κινητική έρευνα να ανοίξει και σε δρόμους έξω από τη στενή Οικογένεια του χορού. Αυτό άλλωστε το εφαρμόζω ως ένα βαθμό εδώ και χρόνια και ως χορογράφος στα έργα μου.
Είναι άνθρωποι που είτε είναι επαγγελματίες του χώρου του χορού είτε έχουν κάνει αρκετό αυτοσχεδιασμό χορού. Σποραδικά έρχονται και άνθρωποι που έχουν κάνει λίγο χορό και προέρχονται από άλλα επαγγέλματα και τέχνες, μα τους αρέσει να χορεύουν αυτοσχεδιαστικά. Οι νέοι χορευτές που δε γνωρίζουν τη δουλειά μου δεν έχουν έρθει ακόμα. Είναι κάτι εντελώς καινούριο και από όσο γνωρίζω, οι περισσότεροι χορευτές πάνε σε μεγάλη πλειοψηφία σε μαθήματα τεχνικής σύγχρονου ή κλασικού μπαλέτου και πολύ λιγότερο σε δημιουργικά μαθήματα αυτοσχεδιασμού και σύνθεσης. Κι αυτό συμβαίνει παρόλο που αυτά τα μαθήματα σχεδόν τα στερούνται ή τα έχουν σε πολύ περιορισμένη κλίμακα στις επαγγελματικές σχολές χορού, λόγω του ελλιπούς curriculum, κατά τη γνώμη μου, δηλαδή του προγράμματος σπουδών. Μαθήματα που αφορούν τη δημιουργία, τον αυτοσχεδιασμό και τη χορογραφική σύνθεση είναι σε σοβαρή έλλειψη και αυτό εν έτη 2024! Είναι σχεδόν απίστευτο!
Όλα αυτά βέβαια καθορίζονται από το ΥΠΠΟΑ στις ιδιωτικές σχολές χορού και από την καλλιτεχνική διεύθυνση στις κρατικές σχολές.
H ιδέα για τους καλεσμένους/νες που δίνουν έμπνευση στους χορευτές/τριες πώς προέκυψε; Τι νέο έφερε στον τρόπο που βλέπεις εσύ τον αυτοσχεδιασμό;
Η ιδέα αυτή εκκινεί από το γνωστό και πάρα πολύ σημαντικό γκρουπ που δημιουργήθηκε στη Νέα Υόρκη, από τους πρώτους και ίσως πλέον σημαντικούς, κατά τη γνώμη μου, οι οποίοι γέννησαν το Μεταμοντέρνο στο χορό: την Grand Union! Το γκρουπ αυτό γεννήθηκε και δημιούργησε μεταξύ του 1970-76 στη Νέα Υόρκη, ως εξέλιξη του χορογραφικού project της Yvonne Rainer “Continuous Project”. Οι ξακουστοί Trisha Brown, Yvonne Rainer, Steve Paxton, Barbara Dilley, Douglas Dunn, David Gordon, Nancy Lewis μα και άλλοι που έρχονταν ως guests, αυτοσχεδίαζαν ως παράσταση ανοιχτή στο κοινό μια φορά την εβδομάδα, φέρνοντας ερεθίσματα πλούσια, δημιουργικά μα και εσκεμμένα εξωγενή με το τι θεωρείτω χορός εκείνη την περίοδο!
Τόσο τον αυτοσχεδιασμό, όσο και πιο συγκεκριμένα το “κινητικό” κατά κύριο λόγο
είδος χορού, εγώ ανέκαθεν τα έβλεπα μέσα από αυτό το πρίσμα της ποικιλίας των ερεθισμάτων. Αν και η τέχνη που κάνω βασίζεται σε πολύ μεγάλο βαθμό στην κίνηση και τη σύνθεση της, και παρόλο που πιστεύω πως από μόνη της αυτή η τέχνη έχει ένα πολύ μεγάλο πλούτο και είναι πολύ εύγλωττη, παρόλα αυτά συχνά ακολουθεί μονοπάτια που εγκλωβίζονται σε μια αθλητικότητα/virtuosite και τείνουν να φτωχαίνουν ως προς τη φαντασία και τη δημιουργικότητα.
Υπάρχουν κάποιες θεματικές που φέρονται στο προσκήνιο μέσα από τα jam αυτοσχεδιασμού αλλά και τις ανοιχτές παραστάσεις;
Οι θεματικές καθορίζονται από τους/τις προσκεκλημένους/ες καλλιτέχνες και από το τι θέμα/ιδέα/ερέθισμα θέλουν οι ίδιοι/ιες να φέρουν προς έρευνα και αυτοσχεδιαστική πρακτική.
Οι ανοιχτές παραστάσεις με κοινό πώς συνδέονται με τα jam;
Επιλέγω ποια Jam θα μπορούσαν να γίνουν με τη μορφή ανοιχτής στο κοινό παράστασης ανάλογα με το “πάντρεμα” που πιθανά προέκυψε στο jam κατά το οποίο ο/η καλλιτέχνης έφερε τα ερεθίσματά του. Επίσης ανάλογα του κατά πόσο το τελικό αποτέλεσμα είχε παραστατική αξία, πέραν από ερευνητική.
H ανταπόκριση του κόσμου στις ανοιχτές παραστάσεις ποια είναι;
Είναι πάρα πολύ θετική και είναι συγκινητικό!! Έρχονται και συνδέονται μαζί μας ως θεατές πολύ γρήγορα! Ίσως η αδρεναλίνη να ανεβαίνει από το γεγονός πως τους κάνουμε γνωστό πως αυτό που θα δουν είναι μια αυτοσχεδιαστική παράσταση με τη μορφή σύνθεσης της στιγμής! Οι μόνες σταθερές είναι το γεγονός πως με τους performers αυτούς έχουμε συν-αυτοσχεδιάσει ήδη για ένα χρονικό διάστημα. Επίσης έχουμε κουβεντιάσει λίγη ώρα πριν για το πως θα αρχίσουμε ένα έργο και τι τέλος θα του δώσουμε. Έχουμε μια σύντομη βιωματική σχέση με τα κύρια ερεθίσματα του καλλιτέχνη πάνω στη δουλειά του οποίου αυτοσχεδιάσαμε ήδη μια προηγούμενη φορά σε ένα κλειστό για το κοινό Jam.
Ποια είναι η παρακαταθήκη που θα ήθελες να αφήσεις με αυτή τη δουλειά;
Περισσότερο θα ήθελα να βάλω στο τραπέζι την ιδέα της ανοιχτοσύνης ως προς την τέχνη του χορού και του αυτοσχεδιασμού. Την ιδέα της συνεργασίας, της ομαδικότητας, του απρόβλεπτου. Τέλος θα ήθελα να ξαναφέρω στο προσκήνιο τη σημασία της συνδιαλλαγής με τις άλλες τέχνες, επιστήμες, ερεθίσματα εξωγενή από τη μήτρα του χώρου του χορού.
Η Μαρία Γοργία γεννήθηκε στην Αθήνα. Είναι αριστούχος απόφοιτος της Κρατικής Σχολής Ορχηστικής Τέχνης (1992).
Το 1992 πήρε το 3ο βραβείο στο Διαγωνισµό Νέων Χορογράφων µε το έργο ‘‘Εις τους τολµήσαντες εις την πραγµατικότητα αντισταθήναι’’. Με το ίδιο έργο έλαβε µέρος στη ‘‘Βραδιά Νέων Χορογράφων’’(28/09/1992, Θέατρο Ηρώδου του Αττικού, ΕΟΤ).
Από το 1993 ως το 1997 παρακολούθησε µαθήµατα στις Release τεχνικές (µε τους Gill Clark, Russell Maliphant, Steven Petronio, Scott Clark και άλλους), καθώς επίσης αυτοσχεδιασµό, Feldenkrais & Alexander τεχνικές στο Λονδίνο (!!Greenwich Dance Agency,""
!!Independent Dance"" at the Jerwood space). Παρακολούθησε επίσης µαθήµατα στις Limon, Cunningham και τεχνικές κλασικού χορού στο Place School, Laban Center & Danceworks. Από το 1994 σπουδάζει µε υποτροφία της Κρατικής Σχολής Ορχηστικής Τέχνης στο Laban Centre for Movement & Dance, και το 1996 παίρνει το πτυχίο MA in Dance Studies, µε ειδίκευση στη χορογραφία.
Έχει χορογραφήσει συνολικά 26 έργα για την οµάδα Αµάλγαµα και 24 παραγωγές, οι οποίες έχουν παρουσιαστεί σε Αγγλία, Ελλάδα, Νέα Υόρκη, Ιταλία, Κροατία και Κύπρο. Το 2004 η οµάδα συµµετείχε, µετά από παραγγελία του έργου «Οι Άθλοι του Πένταθλου» στις Τελετές Υποδοχής Αθλητών (οργάνωση ΑΘΗΝΑ 2004).
Έχει συνεργαστεί µε την οµάδα χορού ‘‘ΧΟΡΕΥΤΕΣ’’, µε την οµάδα της Jennifer Copaken στο Λονδίνο και στο Χονγκ Κονγκ µε την οµάδα ‘‘X- tanztheatr"".Έχει διδάξει σύγχρονο χορό, χορογραφία και αυτοσχεδιασµό στο Αµερικάνικο Κολέγιο Ελλάδος (Deree College) από το 1998 µέχρι το 2009. Από το 2005-2009 δίδαξε στην Κατεύθυνση του Χορού του Πανεπιστηµίου Πελοποννήσου του Τµήµατος Θεατρικών Σπουδών Χορογραφία, Χορολογία και Σύγχρονο Χορό. Διδάσκει σεµινάρια Χορογραφίας και Αυτοσχεδιασµού από το 1997 µέχρι σήµερα. Έχει υπάρξει µέλος της οµάδας οργάνωσης του European Contact International Teachers Exchange που διοργανώθηκε στην Αθήνα το 2004, του Διεθνούς Ινστιτούτου Θεάτρου (ΙΤΙ) καθώς και του ΙΕΤΜ (International Network for Contemorary Performing Arts).
Ήταν επίσης µέλος της Εξεταστικής Επιτροπής των Ιδιωτικών Επαγγελµατικών Σχολών Χορού, του Υπουργείου Πολιτισµού από το 1999 µέχρι το 2006.
Έχει επιµεληθεί την κίνηση σε διάφορα θεατρικά έργα (« Η επίσκεψη της Γηραιάς Κυρίας» του Ντίρενµατ , σκηνοθεσία Στάθης Λιβαθινός και άλλα). Από το Φεβρουάριο µέχρι το Σεπτέµβριο 2019 ήταν µέλος του ΔΣ της Κρατικής Σχολής Χορού.
Η Ναταλία Κουτσούγερα είναι κοινωνική ανθρωπολόγος που ενεργοποιείται στη διασταύρωση επιστημονικών περιοχών όπως η ανθρωπολογία των νεανικών πολιτισμών, η ανθρωπολογία του χορού και της μουσικής, η οπτική ανθρωπολογία, ο λαϊκός πολιτισμός και το φύλο. Από το 2009 ασχολείται με την κριτική ανάλυση παραστάσεων σύγχρονου χορού και περφόρμανς χρησιμοποιώντας εργαλεία από την ανθρωπολογία, την πολιτική φιλοσοφία, τις θεωρίες του συν-αισθήματος και τις κριτικές σπουδές χορού. Εργάζεται στο Πάντειο Πανεπιστήμιο ως Εργαστηριακό Διδακτικό Προσωπικό στο Τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας.