{jcomments on}

της Ματούλας Κουστένη

Όσοι νομίζουν πως ο Ντάρεν Αρονόφσκι υπερβάλλει δείχνοντας στον «Μαύρο κύκνο» πόσο σκληρός και αδυσώπητος είναι ο χορευτικός κόσμος, απλώς δεν έτυχε να ακούσουν πόσο δυσκολεύονται τα νέα παιδιά για να οδηγηθούν στην καταξίωση.

Κι όμως, πολλοί νέοι τα κατάφεραν. Αναμεσά τους ο Αντώνης Φωνιαδάκης συνεχίζει την καριέρα που ξεκίνησε στη Λιόν, ο Τάσος Καραχάλιος και η Αρτεμις Σταυρίδη έχουν δουλέψει με τον Γιάν Φαμπρ, ο Γιάννης Μανταφούνης εργάζεται δίπλα στον Γουίλιαμ Φορσάιθ, ο Ηλίας Λαζαρίδης και η Κωνσταντίνα Ευθυμιάδου περιοδεύουν αυτό το διάστημα με τη χορευτική ομάδα του Ακραμ Καν, η Χριστίνα Γουζέλη έκλεισε μια πενταετία πλάι στη λονδρέζικη ομάδα της Τζάσμιν Βάρντιμον, η Ινώ Ρήγα έχει χορέψει για τις ομάδες των Ρίτσαρντ Αλστον και Χόφες Σέχτερ, η χορεύτρια Νάνσυ Νερατζή και ο Στέφανος Μπίζας έχουν συνεργαστεί με την ομάδα «Diversions», η Λίντα Καπετανέα είναι από τις αγαπημένες του Βιμ Βαντεκέιμπους, η Μαρία Κουσουνή χόρευε για μια πενταετία στο Μπαλέτο της Οπερας της Βιέννης και μετά στο Μπαλέτο της Κρατικής Οπερας του Αμβούργου, η Τούλα Λημναίου εργάστηκε ως χορεύτρια και βοηθός των Κλαούντιο Μπερνάρντο, Ρεζίν Σοπινό και Πιέρ Ντρουλέ, ενώ η ξεχωριστή και πρωτοπόρος Αθηνά Βάχλα συνεχίζει μια λαμπρή καριέρα στο εξωτερικό.

Για τη συγκεκριμένη χορογράφο και δασκάλα -πλέον- όλα ξεκίνησαν πριν από είκοσι χρόνια, όταν έφτασε στο Λονδίνο ως υπότροφη (του Ιδρύματος Ωνάση και της Κούλας Πράτσικα).

Με σπουδές στο «Laban Centre» του Λονδίνου, διακρίσεις και παρουσία σε ευρωπαϊκά φεστιβάλ, συνεργάζεται με διάφορες ξένες ομάδες, ενώ δεν ξεχνά την Κρατική Σχολή Ορχηστικής Τέχνης απ' όπου ξεκίνησε. Ετσι, συχνά χορογραφεί τις παραστάσεις της Hellenic Dance Company (ομάδα της σχολής). «Οταν επρόκειτο να φύγω έθεσα στον εαυτό μου ένα πολύ καίριο ερώτημα: ήθελα να είμαι το μεγάλο ψάρι στη μικρή γυάλα ή το μικρό σε μια μεγάλη δεξαμενή;» μας λέει η ίδια, από τη Νότιο Αφρική όπου την εντοπίσαμε.

«Αποφοίτησα από την ΚΣΟΤ το 2004 και συνέχισα την εκπαίδευσή μου στη Βιέννη ως υπότροφος του εντατικού προγράμματος DanceWEB, στο φεστιβάλ ImPulstanz» προσθέτει η Χριστίνα Γουζέλη, που αυτό το διάστημα πρωταγωνιστεί στη νέα παραγωγή της Τζάσμιν Βάρντιμον «Justitia». «Αμέσως μετά τις σπουδές αρχίζει να λειτουργεί το ένστικτο της επιβίωσης αλλά και η αγωνία για το πώς θα γίνεις αποδεκτός στον χώρο. Διάλεξα το Βέλγιο γιατί είναι ένας τεράστιος χορευτικός πυρήνας και θα μπορούσα να κινηθώ στις γειτονικές ευρωπαϊκές χώρες. Δεν φαντάζεστε πόσο δύσκολη είναι αυτή η περιπλάνηση: όλοι έχουμε ελάχιστα χρήματα στη διάθεσή μας, φιλοξενούμαστε μια εδώ και μια εκεί, σπανίως μπορούμε να συντηρήσουμε δικό μας σπίτι και μαζεύουμε και το τελευταίο ευρώ για να αγοράζουμε εισιτήρια να πηγαίνουμε σε οντισιόν. Στις πιο δύσκολες στιγμές έλεγα στον εαυτό μου: «Δεν μπορεί, το επίπεδο σπουδών στην ΚΣΟΤ ήταν πολύ υψηλό. Κάπου θα μου φανούν χρήσιμα η πειθαρχία, οι κόποι, τα εφόδιά μου. Και πράγματι βρέθηκα στον Βαντεκέιμπους και από εκεί ξεκίνησαν όλα...»

Από οντισιόν σε οντισιόν, όμως, έτρεχε και η Αρτεμις Σταυρίδη και τελικά κατάφερε να δουλέψει με τον Γιάν Φαμπρ. «Είδα την Αρτεμη στο Παρίσι. Είναι καταπληκτική και ταλαντούχα. Μια νέα ανακάλυψη. Ηρθε στο Βέλγιο να δουλέψουμε και ξαναέστησα το έργο πάνω της» είχε πει ο αιρετικός χορογράφος.

Στην Ελλάδα είναι προφανές ότι δεν θα είχαν καμία τύχη να σταδιοδρομήσουν, καθώς η προ δεκαετίας άνθηση δεν έτυχε σοβαρής αντιμετώπισης. Η ξαφνική αύξηση των χορευτικών ομάδων, ο οργασμός παραστάσεων, τα χρήματα που σπαταλήθηκαν, τα γεμάτα θέατρα, η θετική ανταπόκριση από τις ξένες περιοδείες ελληνικών ομάδων μοιάζουν ξεχασμένα. Δεδομένου ότι καμία ομάδα δεν παρουσιάζει πάνω από μία χορογραφία τον χρόνο, οι χορευτές το υπόλοιπο διάστημα πρέπει να βρουν χρήματα να ζήσουν και να διατηρήσουν σε φόρμα το σώμα τους.

«Η Ελλάδα δεν παρουσιάζει πολλές ευκαιρίες γενικώς στον χορό. Σε σχέση με το θέατρο και τη μουσική παρατηρώ μια τεράστια ανισότητα» λέει ο Α. Φωνιαδάκης, που τα τελευταία χρόνια ζει και χορογραφεί στη Λιόν. «Μπορεί να φταίει η ελλιπής κρατική μέριμνα, μπορεί το γεγονός ότι δεν έχουμε χορευτική παράδοση. Οι χορευτές υποφέρουν από την έλλειψη συνεπούς εργασίας και διανομής παραστάσεων. Οι χορογράφοι είναι σε χειρότερη μοίρα, αφού δημιουργούν τις ευκαιρίες μόνοι τους, με μεγάλη γενναιότητα και οικονομικό ρίσκο».

Και, ενώ η εξοικείωση του ελληνικού κοινού με τον σύγχρονο χορό απέτυχε παταγωδώς, το ένα και μόνο κλασικό μπαλέτο της χώρας (της Λυρικής Σκηνής) δεν αρκεί για να αφομοιώσει εκείνους που επιλέγουν την κλασική κατεύθυνση. Αποτέλεσμα; Ολο και περισσότεροι καταφεύγουν είτε σε χώρες που έχουν πολυετείς χορευτικές υποδομές -όπως η Αγγλία και η Γαλλία- είτε σε κράτη όπως το Βέλγιο και η Ολλανδία, που δεν έχουν παράδοση δεκαετιών, αλλά είναι σήμερα πρωταγωνιστικές δυνάμεις στον χορό, μετά από κρατική επιλογή.

«Ο αριθμός των παιδιών που κάθε χρόνο φεύγουν στο εξωτερικό ποικίλλει» σχολιάζει η Παυλίνα Βερέμη, διευθύντρια της Κρατικής Σχολής Ορχηστικής Τέχνης. «Επίσης, μπορεί κάποιοι να φύγουν αρκετά μετά την ολοκλήρωση των σπουδών τους. Το θέμα της "αναχώρησης" δεν εξαρτάται πάντοτε από τις ικανότητες των αποφοίτων αλλά και από την οικονομική υποστήριξη, υποτροφίες, ακόμη και προσωπικά και οικογενειακά ζητήματα. Ως πιο συναισθηματικοί, οι νότιοι τείνουν να παραμένουν στον τόπο τους».

Από τη συγκεκριμένη σχολή αποφοίτησε και ο Α. Φωνιαδάκης. «Εχοντας συνεργαστεί ως χορογράφος και εκπαιδευτικός στην ελληνική ΚΣΟΤ αλλά και στο Conservatoire National Superieur Musique et Danse στη Λιόν, βγάζω τα εξής συμπεράσματα: Τα εφόδια που προσφέρουν οι σχολές είναι βασικές αρχές κλασικού και μοντέρνου χορού. Διαφέρει, όμως, πολύ το στιλ των μαθημάτων. Στην Αθήνα υπερτερεί το μοντέρνο, ενώ η προσωπικότητα των χορευτών είναι πιο έντονη από των Γάλλων. Αντιθέτως στη Λιόν το μοντέρνο πρόγραμμα ισορροπεί ισάξια με ένα πιο "ακαδημαϊκό" πρόγραμμα, με αποτέλεσμα να δημιουργεί πιο πειθαρχημένους και μεθοδικούς μαθητές από τους Ελληνες».

Από την Ελλάδα, τελικά, τι λείπει περισσότερο: οι υποδομές, οι κατάλληλοι άνθρωποι, οι θεσμοί, η παράδοση, το εκπαιδευτικό πλαίσιο, η κρατική μέριμνα; «Η σωστή εκπαίδευση και ο επαγγελματισμός είναι ίσως τα βασικότερα» λέει η Παυλίνα Βερέμη. «Τα υπόλοιπα εν πολλοίς εξαρτώνται ή και συνυπάρχουν με αυτά τα δύο. Οι θεσμοί, η κρατική μέριμνα, οι διάφορες επιτροπές και οι επιχορηγήσεις είναι μάλλον αναποτελεσματικά και καλλιεργούν εξαρτήσεις. Σχετίζονται δε με το τελικό "προϊόν", που είναι ο χορός ως παράσταση. Πόσο μπορεί όμως να παρέμβει κανείς τότε, αν δεν προϋπάρχει επαγγελματισμός και γνώση;»

«Η στασιμότητα πληγώνει τον χορό στην Ελλάδα» λέει η Χρ. Γουζέλη. «Ακόμα και η αισθητική των χορογράφων μοιάζει να "κόλλησε" στο παρελθόν. Δεν θέλω να ξεχάσω από πού κατάγομαι, διότι οι ρίζες μας είναι πάντοτε εμφανείς σε ό,τι κι αν κάνουμε. Ωστόσο, θέλω να πω σε όλους να τολμήσουν να παλέψουν σε πιο αντίξοες συνθήκες από αυτές της Ελλάδας κι ας ξεβολευτούν». Κάτι ανάλογο συμβουλεύει και η Α. Βάχλα: «Οι μαθητές της ΚΣΟΤ που γνωρίζω έχουν άριστη τεχνική. Αν και μόνο αφήσουν το μυαλό τους ανοικτό και "βουτήξουν" με ανοικτή καρδιά στο άγνωστο, θα διαπρέψουν. Αν έμενα στην Ελλάδα, η πορεία μου θα ήταν εντελώς διαφορετική. Προτιμώ πάντα να φεύγω απ' ό,τι γίνεται οικείο».

Ματούλα Κουστένη

Λάθος Κίνηση

«Audition Βάκχες»

Τι είναι Άλλος

Τίτλος: Ο Άλλος...Εντός και Εκτός

Κείμενο: Ναταλία Κουτσούγερα (κοιν.ανθρωπολόγος)

Αντώνης Σερέπας (ανθρωπολόγος)

Ο Κωνσταντίνος Μίχος και η ομάδα του επιλέγουν αυτή τη φορά να χρησιμοποιήσουν το έργο του Ευριπίδη, Βάκχες, για να διερευνήσουν το ερώτημα «τι είναι Άλλος», μέσα από μια αναστοχαστική και διαδραστική performance. Το χορευτικό δρώμενο εκτυλίσσεται σε δυο φάσεις. Αρχικά ξεκινά μέσα σε ένα στούντιο χορού και ολοκληρώνεται στο δημόσιο χώρο, στα στενά της Ευριπίδου και της Βαρβακείου αγοράς. Στην πρώτη φάση λαμβάνει τη μορφή μιας δημόσιας ακρόασης για τις Βάκχες, όπου δυο χορογράφοι, καθισμένοι ο ένας απέναντι στον άλλον, επιβλέπουν τους τέσσερις χορευτές που πραγματοποιούν την οντισιόν.

Μια βοηθός σκηνοθέτη παρεμβάλλεται ανά τακτά χρονικά διαστήματα, ενώ η φωτογράφος απαθανατίζει τις επιτελέσεις των χορευτών, προβάλλοντας τις ταυτόχρονα σε ένα μόνιτορ. Μέσω μιας σειράς, εκ πρώτης όψεως, απλών χορευτικών ασκήσεων, οι χορευτές φτάνουν σταδιακά στην έκσταση, χάνουν την προσωπικότητα τους, για να βρεθούν σε μια «άλλη» κατάσταση και να δηλώσουν έναν «Άλλον» εαυτό. Ο Κώστας Τσιούκας, σε αμηχανία προσπαθεί να ενσαρκώσει ανεπιτυχώς τον Διόνυσο, σκιαγραφώντας ένα αμφιλεγόμενο κωμικοτραγικό πρόσωπο: το Διόνυσο-Πενθέα. Τελικά καταλήγει να διαμελιστεί από τις Βάκχες-Μαινάδες.

Η σχολαστική παρατήρηση και παρεμβολή παραμένει από τους υπόλοιπους συντελεστές της ακρόασης, κάνοντας αισθητή την παρουσία του δημοσίου «λόγου». Το υποκείμενο προβάλλεται ως ετεροκατευθυνόμενο, χαρακτηριζόμενο από θραυσματικότητα, ενώ υπάρχει ως «ήδη κατασπαραγμένο» από το δημόσιο βλέμμα. Η έκσταση χρησιμοποιείται εδώ ως το μέσο για την αναζήτηση του εαυτού και του «Άλλου». Ως βασικές της συνιστώσες προκρίνονται η ταύτιση και η ροπή προς διαφοροποίηση. Το αποτέλεσμά της, είναι η βίαιη αποσύνθεση, η έκπτωση και το αμφιλεγόμενο, ανοίγοντας ωστόσο το δρόμο για την αποδοχή του «Άλλου», που ενυπάρχει πρωτίστως εντός της ανθρώπινης ύπαρξης.

Ο «Άλλος», εντός, περιγράφεται και στην ατομική χορογραφία του Κ. Μίχου, όπου και τονίζεται η εσωτερική διάσπαση του εαυτού από μια σκιά. Στην χορογραφία των δυο χορογράφων που ακολουθεί, ο εαυτός μοιάζει να ξεκινά εκεί που αρχίζουν τα όρια του «Άλλου». Ως ιντερμέδιο, το σόλο της φωτογράφου-χορεύτριας – ρωγμή και συνδετικός κρίκος συνάμα – μας προετοιμάζει για το σύντομο οδοιπορικό που ακολουθεί. Η σκηνοθεσία είναι λιτή, ενώ ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα ήταν η συμμετοχή της ερμηνεύτριας-μουσικού που δημιουργούσε διαφορετικά μουσικά περιβάλλοντα, μέσω ακαθόριστων και πολυσημικών ήχων, συμβαδίζοντας με την εξέλιξη των χορογραφιών. Η χρήση του contact improvisation λειτούργησε έτσι ώστε το έργο να αιωρείται ανάμεσα στο προσχεδιασμένο και στο μη-προβλέψιμο, όπου χωρίς να παρουσιάζεται κάτι πρωτοποριακό χορογραφικά, η επιτέλεση στο σύνολο της διατηρεί το ενδιαφέρον των θεατών.

Με κέντρο τον «Άλλον» και το δημόσιο και στη βάση της μεταξύ τους σχέσης, η δράση εντείνεται πολύ περισσότερο, «εκεί έξω», σε ένα περιθωριακό – και περιθωριοποιημένο στην καθημερινότητα μας – αστικό τοπίο που κινούνται, δρουν και οικειοποιούνται, ομάδες μεταναστών. Η διάδραση ξεκινά από την επαφή του κοινού με το περιβάλλον. Ο Riccardo Morrison, ωσάν τυφλός σαμάνος-μάντης, Τειρεσίας, ανοίγει το δρόμο ανάμεσα σε εγκαταλελειμμένα κτίρια, μαγαζιά μεταναστών, τους ίδιους τους μετανάστες, λεωφορεία, οχήματα καθαρισμού, περιπολικά, αδέσποτα ζώα και αντικείμενα. Οι χορευτές ξεδιπλώνουν τις αυτοσχεδιαστικές τους δημιουργίες με θέμα τον περιθωριακό «Άλλον» και την κοινωνική απομόνωση, χρησιμοποιώντας το «νεκρό» αστικό τοπίο και τους τυχαίους περαστικούς ως σκηνικό. Έτσι, οι ίδιοι οι χορευτές μετατρέπονται σε ένα μέσο κοινωνικής παρέμβασης.

Παράλληλα, δημιουργείται ευρηματικά ένας ενδιάμεσος τόπος, όπου ο «Άλλος» δεν είναι αυτή τη φορά ο μετανάστης, αλλά το κοινό της παράστασης και οι χορευτές. Ιδιαίτερα συγκινητική ήταν η στιγμή που ένα άτομο με ειδικές ανάγκες χτυπά την πατερίτσα του στο ρυθμό του μπαστουνιού του Morrison, δημιουργώντας έναν μουσικοκινητικό διάλογο, καθώς και ο χορός του Ινδού χορευτή με μια από τις χορεύτριες, συνοδευόμενος από το κοινό που χτυπούσε ρυθμικά τα χέρια του. Ωστόσο το κοινό θα μπορούσε να ήταν περισσότερο συμμετοχικό.

Η αυλαία στο έργο αυτό δεν θα πέσει ποτέ. Οι χορευτές απλά θα διαλυθούν μέσα στο αστικό τοπίο, μετά τον διαμελισμό του αμφιλεγόμενου Διόνυσου-Πενθέα και την ένωση του με τον «πνευματικό Άλλον», Τειρεσία. Το κοινό σημείο που φαίνεται να δένει τις δυο φάσεις του έργου είναι ο «Άλλος» σε σχέση με το δημόσιο, ως «λόγο» και ως τόπο. Κατά πόσο η αναζήτηση του εαυτού και του «Άλλου» είναι εξαρτώμενη από το δημόσιο ως τέτοιο; Που ξεκινούν και που τελειώνουν τα όρια του «Άλλου» που ούτως ή άλλως ενυπάρχει μέσα μας ως ετερότητα; Οι βίαιες διαδικασίες της ταύτισης και της διαφορετικότητας προβάλλονται ως προϋποθέσεις της αποδόμησης και μας υπενθυμίζουν ότι ο «Άλλος», λιγότερο ή περισσότερο, οικείος, είναι πάντα εκεί.

Η Ναταλία Κουτσούγερα είναι συνεργάτης του Dancetheater.gr

2011-01-21

Το θέμα του παρόντος άρθρου εστιάζει στις ενσώματες επιτελέσεις της μουσικής, το χορό και το τραγούδι – αλλά και ευρύτερα στις κινήσεις του σώματος που προκαλούνται από το άκουσμα της μουσικής – και στο πως αυτές συνδέονται με κοινωνικο-πολιτισμικά χαρακτηριστικά, συναισθηματικές δομές και έμφυλες νοηματοδοτήσεις. Το πλαίσιο στο οποίο εκτυλίσσονται οι συγκεκριμένες επιτελέσεις αποτελεί η «λαϊκή νύχτα», στο χώρο διασκέδασης που συνηθίζεται να ονομάζεται «ελληνάδικο» κλαμπ. Το Περιστέρι, προάστιο της Δυτικής Αττικής, είναι η ευρύτερη περιοχή που δρουν οι κοινωνικές ομάδες στις οποίες γίνεται η αναφορά, με κύρια εστίαση σε κεντρική πλατεία του Περιστερίου, όπου λειτουργεί τις τελευταίες δυο δεκαετίες ένα οργανωμένο σύστημα λαϊκής νυχτερινής διασκέδασης, από καφέ-μπαρ, καφετέριες, κλαμπ και νυχτερινές «πίστες» με ελληνική, live, λαϊκή μουσική.

Η μυθολογία της «λαϊκής νύχτας» έχει φέρει στο προσκήνιο συναισθηματικές ιδεολογίες που οικειοποιούνται μέχρι σήμερα, όπως τον «απαγορευμένο και εκτός ορίων έρωτα», την «καψούρα» και την «τρελή αγάπη», το ακραίο πάθος που είναι συνώνυμο του κινδύνου και προαπαιτεί την «αμαρτία» και την «παρανομία» για την εκδήλωση του. Οι ιδεολογίες αυτές φανερώνονται και μέσα από τους στίχους των λεγόμενων «λαϊκών τραγουδιών». Το «ελληνάδικο» κλαμπ, με κύριο χαρακτηριστικό του τη χρήση της ελληνικής δημοφιλούς/λαϊκής μουσικής, ξεκινά την ιστορική του διαδρομή στα μέσα της δεκαετίας του 90. Την ίδια περίπου περίοδο, τοπικοί επιχειρηματίες του Περιστερίου δημιούργησαν «πολυτελείς χώρους» διασκέδασης, που αποτελούνταν κυρίως από «ελληνάδικα» κλαμπ, σε κεντρική πλατεία. Στην ευρύτερη περιοχή του Περιστερίου σήμερα συνυπάρχουν και «ελληνάδικα» στην πιο εναλλακτική τους μορφή. Κάνουν χρήση της εναλλακτικής λαϊκής μουσικής, που αναφέρεται ως «σκυλάδικο» και «τσιγγάνικο», με κύρια έμφαση στο τουμπελέκι και το κλαρίνο. Τα τελευταία αυτά «ελληνάδικα», απαρτίζονται από άτομα που προέρχονται από τα λεγόμενα χαμηλότερα κοινωνικο-οικονομικά στρώματα, σε αντίθεση με τα κλαμπ της πλατείας που τα επισκέπτονται άτομα που ανήκουν κυρίως σε μικροαστικές κατηγορίες.

Στα «ελληνάδικα» κλαμπ του Περιστερίου, νεαροί άνδρες και γυναίκες επιδίδονται σε χορούς όπως το τσιφτετέλι, που διαφοροποιείται κατά πολύ, αναλόγως με το ποιος το επιτελεί, που και με ποιον τρόπο. Διαφοροποιείται κατά πολύ δηλαδή αναλόγως με το φύλο, όπως και σε σχέση με το αν επιτελείται στα πλαίσια του συμμετοχικού χορού στην παρέα ή εμφανώς μπροστά σε ένα ακροατήριο, όπως το ατομικό ή δυαδικό τσιφτετέλι νεαρών γυναικών επάνω στο μπαρ. Γυναίκα θαμώνας σε κλαμπ του Περιστερίου, συνηθίζει να χορεύει τσιφτετέλι με τουμπελέκι, μόνη της επάνω στο μπαρ. Ο χορός της αποτελείται από έντονες και επιθετικές κινήσεις των γοφών της, μπροστά στο ανδρικό κοινό που την παρακολουθεί. Όπως λέει χορεύει «για την πάρτη της», δηλαδή «για τον εαυτό της», ενώ δευτερευόντως προσφέρει ένα «όμορφο θέαμα» για τους υπόλοιπους. Πρόκειται για μια εμφατική αυτοδήλωση της ατομικότητας και της αυθεντικότητας της, μια ταυτότητα που σχηματίζεται σε αντίθεση με την έμφυλη ταυτότητα της καθημερινότητας, που την κρατά εγκλωβισμένη στο ρόλο της διαζευγμένης μητέρας. Πολλοί νεαροί άνδρες σε παρέες, τόσο στα κλασικά όσο και στα εναλλακτικά «ελληνάδικα» του Περιστερίου – που χρησιμοποιούν «τσιγγάνικα» με γρήγορους ρυθμούς, τουμπελέκι και κλαρίνο – χορεύουν εξίσου έντονα τσιφτετέλι, με έναν επιθετικό τρόπο, κινώντας το επάνω μέρος του σώματος, τους ώμους και τα χέρια. Η κίνηση αυτή μοιάζει να είναι περισσότερο αυτονομημένη από παλαιότερους χορούς ανδρικού τσιφτετελιού – όπου ο άνδρας χόρευε σε αρμονία με τη γυναίκα συνοδεύοντας την – και προσομοιάζει με την κινησιολογία λαϊκό-ποπ τραγουδιστή που συμμετείχε σε διαγωνισμό της Eurovision. Το ζεϊμπέκικο φαίνεται να έχει χάσει την πρωτοκαθεδρία του στους νεαρούς άνδρες. Η ένταση της επιτέλεσης κλιμακώνεται στα σημεία του τραγουδιού που μιλάνε για «κάψιμο» και «φωτιά», λέξεις που παραπέμπουν στην «καψούρα». Η έννοια του καψίματος συνδέεται έντονα με την ερωτική διέγερση, ενώ η «καψούρα» αναφέρεται συνήθως στον ανεκπλήρωτο μη-αμοιβαίο έρωτα, ένα συναίσθημα όπως η «φωτιά που καίει». Τα τραγούδια αυτά μιλούν για το «τρελό πάθος» και τον «τρελό έρωτα» και οι χειρονομίες των χορευτών αναπαριστούν τους στίχους των τραγουδιών, συνοδεύοντας την επιτέλεση με παροτρυντικά επιφωνήματα όπως «Δώσε», «Όπα» και «Πάμε». Σε γνωστό τραγούδι που μιλάει για την «τρέλα στην καρδιά», νεαρός διασκεδαστής χτυπάει την καρδιά του χορεύοντας τσιφτετέλι. Τα τραγούδια αυτά αγγίζουν και ευρύτερα προβλήματα ταυτότητας της καθημερινότητας. Ο Χρήστος για παράδειγμα με τσιγγάνικη καταγωγή και χειρωνακτική εργασία ακούει αυτά τα τραγούδια που μιλούν για τη ζωή και τη μοναξιά, στην «κοινωνία» όπου ο καθένας «κοιτάει την πάρτη του» και αισθάνεται ότι διαφοροποιείται από τα «πλουσιόπαιδα που δεν έχουν προβλήματα».

Κάποιες επιτελέσεις, όπως στο ζεϊμπέκικο, περιλαμβάνουν περιορισμένες κινήσεις των χεριών και μορφασμούς στο πρόσωπο. Νεαροί άνδρες συνηθίζουν να χτυπούν νευρικά το κομπολόι τους, υιοθετώντας μορφασμούς πόνου, στα σημεία τραγουδιών που τονίζεται ο συναισθηματικός πόνος. Ο πόνος και το «παράπονο» συνήθως προκαλούνται από ερωτικές και φιλικές απογοητεύσεις, οικονομικά ή οικογενειακά προβλήματα και η εξωτερίκευση τους στο κλαμπ αποτελεί κομβικό σημείο της ανδρικής ταυτότητας. Αποτελεί την επιβεβαίωση ενός «αληθινού» συναισθηματικού, ανδρικού εαυτού σε «πόνο». Αλλά και οι γυναίκες μέσα από το τσιφτετέλι, το ψέλλισμα των στίχων και τους μορφασμούς στο πρόσωπο αφηγούνται στην παρέα τις προσωπικές τους ερωτικές ιστορίες και η μουσική επιδρά «θεραπευτικά». Από ότι φαίνεται οι νεαροί πρωταγωνιστές οικειοποιούνται τα λόγια των τραγουδιών για να μιλήσουν για τη δική τους ιστορία, μέσα από την ταύτιση με ένα «φαντασιακό άλλον», τον ερμηνευτή του τραγουδιού.

Από αυτήν την άποψη τα τραγούδια δεν διαθέτουν μόνο αναφορικό αλλά και επιτελεστικό χαρακτήρα, ενώ ο χορός προσλαμβάνει και μια αναπαραστασιακή διάσταση. Η επαφή γίνεται ιδιαίτερα έντονη στη διαδικασία του χορού και εξελίσσεται στη βάση αισθητηριακών ανταλλαγών που αφορούν τα τραγούδια, το ρυθμό τους, τις ιστορίες και τα συναισθήματα που αντιπροσωπεύουν. Ωστόσο ο «διασκεδάζων» εαυτός αναδύεται μέσα από «μοναχικές», ατομοκεντρικού τύπου, τακτικές, που οργανώνονται γύρω από τον εαυτό, παρά σε σχέση με τον συν-διασκεδάζοντα «άλλον». Οι σωματικές τεχνικές στοχεύουν στην αίσθηση της αποδέσμευσης από την καθημερινότητα και της ενίσχυσης του «εγώ», παρά στην αίσθηση ή τη διαχείριση της ενότητας με τους «άλλους», ενώ συνδέονται περισσότερο με το «παιχνίδι» εξουσίας των φύλων που διαμορφώνεται περιστασιακά ή φαντασιακά μέσα στα κλαμπ. Ο «άλλος» μοιάζει να υπάρχει είτε ανταγωνιστικά ως κάτι που πρέπει να «νικηθεί», είτε ως παρατηρητής του εαυτού, ένας καθρέφτης που προβάλλονται οι αυθεντικότητες του εαυτού. Έτσι στα συγκεκριμένα συμφραζόμενα, οι χορευτικές επιτελέσεις του λαϊκού υποκειμένου στη «νύχτα», προκύπτουν μεταξύ της ναρκισσιστικής επικύρωσης του «είμαι για τον εαυτό μου» και της συναισθηματικής διαμαρτυρίας για το «είμαι μόνο για τον εαυτό μου».

Ναταλία Κουτσούγερα

Το άρθρο της Ναταλίας Κουτσούγερα αποτελεί μέρος της εκπονούμενης διδακτορικής διατριβής με τίτλο: Λαϊκή Νυχτερινή Διασκέδαση και Νέοι: Έμφυλες Υποκειμενικότητες και η Επιτέλεση του «Αυθεντικού» Εαυτού σε ένα Προάστιο της Δυτικής Αττικής.

{jcomments on}

της Ναταλίας Κουτσούγερα*

Ένα δια-πολιτισμικό φαινόμενο

Από τις λεγόμενες «πρωτόγονες» κοινωνίες μέχρι τις σύγχρονες «δυτικές», ο χορός έχει θεωρηθεί μια πρωταρχική ανθρώπινη έκφραση. Άλλοτε ενταγμένες στη σφαίρα της ψυχαγωγίας και του ελεύθερου χρόνου και άλλοτε ως κομμάτι της «σοβαρής» πραγματικότητας, οι χορευτικές δραστηριότητες προκύπτουν από τη δημιουργική χρήση του ανθρώπινου σώματος στον χώρο και στο χρόνο. Σε αυτά τα πλαίσια, ο χορός έχει ιδωθεί ως μια σωματοποιημένη δράση ή τέχνη που υλοποιείται μέσα από τη λαϊκή καθημερινή πρακτική, την τελετουργία και την παράσταση που στοχεύει σε ένα ακροατήριο. Συνήθως, οι χορευτικές δράσεις αναφέρονται σε οπτικές αναπαραστάσεις κοινωνικών σχέσεων και αντανακλούν συναισθηματικές δομές που διαφοροποιούνται από κοινωνία σε κοινωνία. Παρόλα αυτά πολλοί υποστηρίζουν ότι ο χορός αποτελεί μια παγκόσμια γλώσσα, που διαθέτει κοινά χαρακτηριστικά. Ο κοινωνικός ανθρωπολόγος Paul Spencer τονίζει πέντε κοινές εκφάνσεις του χορού που συναντώνται σε διαφορετικές κοινωνίες: την καθαρτική (ή θεραπευτική) του διάσταση, την ενοποιητική του δυνατότητα, την μεταποιητική του δυναμική, την ανταγωνιστική του δομή και τέλος τη δυνατότητα του για εναλλακτική δράση, ως αντίθεση στο συμβατικό και το καθιερωμένο. Ως επί το πλείστον, οι χοροί σε όλες τις κοινωνίες τοποθετούνται σε ένα συγκεκριμένο αισθητικό σύστημα ή αλλιώς σε ένα σύστημα τέχνης και πολιτισμού. Κάτι τέτοιο σημαίνει ότι αναπόφευκτα εμπλέκονται σε ένα ιεραρχικό μηχανισμό σχέσεων εξουσίας που αποδίδει αξιολογικά χαρακτηριστικά στις χορευτικές μορφές και αναδεικνύει ορισμένα είδη χορού ως «ανώτερα» ή περισσότερο «δημοφιλή» από άλλα. Όπως το γούστο, έτσι και το στιλ της κίνησης, αποτελεί ένα τρόπο διάκρισης ανάμεσα στις κοινωνικές ομάδες. Οι μορφές χορού για παράδειγμα χρησιμοποιούνται από διαφορετικές κοινωνικές τάξεις, ενώ ορισμένα είδη απορρίπτονται ως «ανάρμοστα». Κάποια είδη χορού ωστόσο διαπερνούν γρήγορα τα σύνορα των τόπων και των κοινωνικών τάξεων. Η ιστορία του τανγκό καταδεικνύει επί παραδείγματι, την ανάπτυξη των κινησιολογικών στιλ από τις γειτονιές του Buenos Aires στα σαλόνια του Παρισιού, για να καταλήξει ως «σεβαστό» είδος στις ανώτερες τάξεις του Αργεντίνικου πληθυσμού τις πρώτες δεκαετίες του 20^ου αιώνα. Άλλες μορφές χορού (όπως το κλασικό μπαλέτο και ο «σύγχρονος» χορός) αφενός έχουν υπηρετήσει συγκεκριμένες πολιτικές ρύθμισης του γυναικείου και ανδρικού σώματος, αφετέρου όμως έχουν συμβάλλει στην ανασημασιοδότηση του σώματος, του φύλου και της κοινωνίας γενικότερα.

Μια ενσώματη επικοινωνία

Ο χορός ως κοινωνικό γεγονός, παράσταση ή τελετουργία συνιστά μια μορφή επικοινωνίας, με τον εαυτό και τον «άλλον», που αναδύεται ως αφήγηση σε ένα συνεχές ανάμεσα στο λεκτικό και το μη-λεκτικό, στο συνειδητό και το ασυνείδητο. Οι χορευτικές δραστηριότητες περιγράφουν κυρίως μη-λεκτικές μορφές κοινωνικότητας που καθρεφτίζουν τον πολιτισμό, ενισχύοντας τον με επιπλέον πολιτισμικό νόημα. Τα συναισθήματα, ως φορείς του πολιτισμικού νοήματος και του σώματος, εκφράζονται κατά τη διάρκεια της χορευτικής επιτέλεσης. Καθώς χορεύω, ενεργοποιώ της κιναισθητικές, οπτικές και ακουστικές αισθήσεις μου, που μαζί με τις περιστασιακές διαθέσεις μου, προκαλούν σε μένα και στους άλλους, μια σειρά από αισθητήριες εμπειρίες. Μέσα από την επαφή με τα σώματα των άλλων, οι «φυσικές» αυτές εμπειρίες συνδυάζονται για να δημιουργήσουν προσωπικές συνάφειες και εικόνες στον ίδιο το χορευτή, αλλά και να προκαλέσουν στους θεατές μιας παράστασης, πολλαπλές αφηγηματικές ερμηνείες του εκάστοτε χορευτικού δρώμενου. Ωστόσο ο χορευτής και ευρύτερα ο άνθρωπος που χορεύει, δεν αποτελεί ποτέ ένα απομονωμένο υποκείμενο, που λειτουργεί ανεξάρτητα από τις έξεις και το περιβάλλον στο οποίο έχει γαλουχηθεί. Το πως ένα άτομο κινείται, μιλάει και σημασιοδοτεί, προέρχεται από την ίδια τη διαδικασία του να ζει μέσα στην κοινωνία. Έτσι ενώ η έμφυτη ικανότητα ή το ταλέντο καθιστούν έναν άνθρωπο «γεννημένο» χορευτή, μόνο η εμπειρία του μέσα στον κόσμο, μαζί με τη δύναμη και την τεχνική, τον μετατρέπει σε ένα «συγκεκριμένο» χορευτή του οποίου η κίνηση ενσωματώνει νοήματα που μπορούν να γίνουν κατανοητά.

Ο χορός ως κοινωνική πράξη

Το σώμα που χορεύει συμμετέχει δυναμικά σε μια διαδικασία προσωπικού αναστοχασμού στη προσπάθεια του ατόμου να συγκροτήσει μια ενότητα του «εγώ». Παρόλα αυτά η εικόνα που διαμορφώνει το άτομο που χορεύει για τον εαυτό του, μπορεί να είναι ευχάριστη, αλλόκοτη ή ακόμα και τρομακτική. Στην ουσία, ο άνθρωπος αναζητά τον εαυτό του στο χορό, μέσα από οικειότητες και ρωγμές, για να διαπραγματευτεί την ταυτότητα του σε σχέση με το παρελθόν και το παρόν. Έτσι ο χορός βιώνεται ως διαδρομή και αναζήτηση. Αυτή η περιπλάνηση δεν είναι όμως μοναχική. Μέσα από τη συναισθαντικότητα ωθούμαστε πάνω απ’όλα να αποκτήσουμε μια αίσθηση ενότητας με τους σημαντικούς «άλλους». Σε αυτή την προοπτική, ο χορός, δημιουργεί και συναρθρώνει την ιδέα της κοινότητας και μας βοηθά με έναν υποκειμενικό τρόπο να είμαστε κοινωνικοί.

Έτσι αν δεχτούμε ότι ο χορός είναι μια μορφή γλώσσας, η γλώσσα αυτή, έχει τη δυνατότητα να λειτουργεί αναπαραστασιακά και να τροφοδοτεί την ατομική και συλλογική συνείδηση και φαντασίωση. Αρκεί να αναλογιστεί κανείς, σήμερα, το ανατρεπτικό περιεχόμενο του «σύγχρονου» χορού σε σχέση με την ετερότητα, τη σεξουαλικότητα και το περιθωριοποιημένο σώμα, καθώς και τη δυναμική της παγκόσμιας διακίνησης και υβριδοποίησης των χορευτικών στιλ, για να διαπιστώσει τη συμβολή του, στην αποδυνάμωση των κανονικοτήτων και στη δυνατότητα για εναλλακτική δράση. Το ελληνικό τοπίο του «σύγχρονου» χορού, είναι πλούσιο σε παραδείγματα που παίρνουν θέση σε επίκαιρα φαινόμενα της εποχής, χρησιμοποιώντας τις νέες τεχνολογίες και τα νέα διαδραστικά μέσα. Ο αυξανόμενος αυτοπροσδιορισμός των νέων μέσα από καλλιτεχνικές δραστηριότητες και θεάματα στη μητρόπολη, σηματοδοτεί μια καινούργια εποχή για την συγκρότηση της υποκειμενικότητας μέσω της τέχνης. Παρά τις αντιφάσεις και δυσκολίες της ελληνικής πραγματικότητας, τα φαινόμενα αυτά μας αποδεικνύουν όσο ποτέ άλλοτε, ότι ο χορός ως παράσταση και ως ατομική και συμμετοχική πρακτική, δεν αποτελεί μόνο μια κοινωνική πράξη, αλλά μια ρητορική ρήξης με τις νόρμες και το συμβατικό ρεύμα. Και αν υποστηρίξουμε ότι ο άνθρωπος κινείται όπως σκέφτεται, ίσως μια αλλαγή στην κίνηση μπορεί να παράγει μια αλλαγή στην σκέψη ή την τακτική._

Ναταλία Κουτσούγερα (Για το Dancetheater.gr)

*Υποψήφια Διδάκτωρ του Τμήματος Κοινωνικής Ανθρωπολογίας, Παντείου Πανεπιστημίου

Ενδεικτική Βιβλιογραφία:

Cowan, Jane (1990). Η Πολιτική του Σώματος: Χορός και Κοινωνικότητα στη Βόρεια Ελλάδα. Αθήνα: Αλεξάνδρεια.

Desmnond, Jane (1997). Meaning in Motion: New Cultural Studies of Dance. London: Duke University Press.

Hanna, Judith Lynne (1988). Dance, Sex and Gender: Signs of Identity, Dominance, Defiance, And Desire. Chicago: Chicago Press.

Spencer, Paul (1985). Society and the Dance. Cambridge: Cambridge University Press.

{jcomments on}

Της Μέντης Μέγα


Tόσο κοντά…

Η παράθεση των δύο λέξεων, η μία δίπλα στην άλλη, μοιάζει με πλεονασμό: ο χορός είναι μια τέχνη που εξασκείται από και απευθύνεται σε κοινωνικά όντα. Η σχέση είναι δυναμική και αμφίδρομη. Η μουσική και το λεγόμενο ανεξάρτητο και πειραματικό θέατρο κατάφεραν σε πολλές περιπτώσεις να γίνουν καθρέφτες κοινωνικών δυναμικών, εκφραστές της κοινωνίας των πολιτών η οποία χαρακτηρίζεται από την ατομική και συλλογική πρωτοβουλία και τη δράση εκτός των κυρίαρχων θεσμών. Με την πρώτη ματιά ο χορός μοιάζει να απέχει από τέτοιου είδους προβληματισμούς, όμως στην πρόσφατη παραγωγή βλέπουμε πως υπάρχει μια μερίδα του χορού που δείχνει ευαισθητοποιημένη σε θέματα κοινωνικής φύσης και παίρνει θέση σε κρίσιμα φαινόμενα της εποχής, όπως: (αναφέρουμε τελείως ενδεικτικά) η μετανάστευση (Μίχος), η φτώχεια (Γιαννακοπούλου), η βία και η αλλοτρίωση στον σύγχρονο κόσμο (Αγγέλου, Νέστορα), η νέα ψηφιακή ταυτότητα (Αργυρίου), η ερμηνεία της σεξουαλικότητας (Γοργία, Παπαδαμάκη), τα όρια της σωματικότητας στη σύγχρονη εποχή (Παπαγεωργίου), η υποβάθμιση του φυσικού περιβάλλοντος (Χρυσοσπάθη, Σταματοπούλου, Πάραλη), οι στρεβλές αναπαραστάσεις του φύλου (Σταματοπούλου, Παπαϊωάννου), η κρίση των ανθρώπινων σχέσεων (Νικολάου) κ.ά. Επίσης, δραστηριοποιούνται ομάδες που έχουν ως βασικό τους πυρήνα άτομα με ιδιαίτερη φυσική κινησιολογία λόγω σωματικής αναπηρίας («Φυγείν αδύνατον», «Αγγελόσκονη», «Δαγίπολη») και άλλες που κάνουν παραστάσεις χορού για παιδιά (X-art). Οι απόπειρες αυτές είναι μάλλον σπασμωδικές και αδύναμες. Και αυτό γιατί δεν υποστηρίζονται θεσμικά, δεν εντάσσονται σε μια γενικότερη πολιτική για τον πολιτισμό, δεν έχουν επαρκή τροφοδοσία σε γνωστικό/εκπαιδευτικό επίπεδο και δεν εκτίθενται σε έναν κριτικό λόγο, που θα τους προκαλέσει και θα ισχυροποιήσει το δικό τους λόγο.


Τόσο μακριά…

Η παράθεση των παραπάνω παραδειγμάτων γεννά πολλά ερωτήματα: Τι κοινωνικό αντίκρισμα έχουν αυτές οι καλλιτεχνικές απόπειρες; Ποια θέση κατέχει το κοινό σε όλον αυτόν τον προβληματισμό; Τι περιμένει ο θεατής μιας παράστασης; Βλέπει το χορό ως αισθητική αναζήτηση που δεν τον αφορά; Περιμένει μια επίδειξη δεξιοτεχνίας και απογοητεύεται; Διαθέτει εργαλεία αποκωδικοποίησης αυτής της τέχνης που δεν τα δίνει όλα στο πιάτο; Αυτής της τέχνης που, παρότι μιλά μια γλώσσα παγκόσμια, πρέπει να λύσει κόμπους στις ψυχές και στο μυαλό των θεατών της πριν καταφέρει να τους «μετακινήσει»; Τα ζητήματα που τίθενται είναι περίπλοκα και αφορούν τη γενικότερη καλλιτεχνική μας παιδεία. Καμία έκπληξη όμως δεν προκαλεί το γεγονός πως ο χορός δεν έχει καταγραφεί στη συλλογική συνείδηση ως τέχνη εν δυνάμει μαχητική και ανατρεπτική. Και το σημερινό τοπίο της μαζικής εμπορικής κουλτούρας σίγουρα δίνει τη χαριστική βολή. Τα είδη χορού που προβάλλονται πιο συχνά από τους τηλεοπτικούς μας δέκτες και το πλαίσιο στο οποίο εντάσσονται, διαμορφώνουν ελλιπή αν όχι στρεβλή αντίληψη για τα περί της τέχνης του χορού. Επιπλέον, ο χάρτης της καλλιτεχνικής παραγωγής μοιάζει με ένα υδροκέφαλο τέρας τα άκρα του οποίου τείνουν να γίνουν αναιμικά, αν όχι τελείως αόρατα. Τα τεράστια θέατρα, που θυμίζουν άλλες εποχές και αποτυπώνουν αρχιτεκτονικά συγκεκριμένους οικονομικούς συσχετισμούς, θησαυρίζουν. Τι συμβαίνει με τα μικρά καλλιτεχνικά σχήματα, τις «ανεξάρτητες» σκηνές που άλλοτε ήταν δημοφιλείς; Ανασυντάσσονται σε σταθερή αντιπαράθεση με την επικρατούσα τάση στην πολιτιστική ζωή ή εξασθενούν; Φαίνεται ότι η κοινωνία στρέφεται αλλού και εμείς υποχωρούμε.


Η ανάπτυξη μιας πολιτικής για τον πολιτισμό –πρωταρχικό αίτημα του πνευματικού και καλλιτεχνικού κόσμου εδώ και χρόνια– θα μπορούσε να παρέμβει και να ανακόψει αυτήν την πορεία. Το Ε.ΚΕ.ΘΕ.Χ μοιάζει να πραγματοποιεί κάποια πρώτα βήματα προς την κατεύθυνση αυτή. Βάζοντας στους στόχους του την ανάπτυξη του χορού σε πόλεις εκτός της πρωτεύουσας, ενεργοποιεί το αυτονόητο άνοιγμα προς αυτό το σιωπηλό, αλλά διψασμένο κοινό, όπως αποδεικνύει η θερμή υποδοχή ανάλογων εγχειρημάτων που λιγότερο ή περισσότερο συστηματικά έχουν υλοποιηθεί στη Θεσσαλονίκη, την Καλαμάτα, την Πάτρα, την Τήνο και τα Χανιά, μεταξύ άλλων. Αυτή η επιλογή αποδείχθηκε σε άλλες χώρες σωτήρια για την ακαμψία της μητροπολιτικής τέχνης. Το Ε.ΚΕ.ΘΕ.Χ. προχώρησε επίσης στην πολυαναμενόμενη κίνηση αποδέσμευσης του δημιουργού από τη λογική της ετήσιας παραγωγής, ενώ παράλληλα υποστηρίζει τη χορογραφική έρευνα ανεξάρτητα από τη χρήση της για την άμεση δημιουργία σχετικού με αυτή χορογραφικού έργου. Η εξέλιξη αυτή θα δώσει στους χορογράφους την ευκαιρία να αποστασιοποιηθούν λίγο από το βραχυπρόθεσμο αγώνα τους για την «επόμενη παραγωγή», να πραγματοποιήσουν ψύχραιμο απολογισμό των πεπραγμένων τους, να αναζητήσουν πιο συνειδητά και οργανωμένα νέους καλλιτεχνικούς προσανατολισμούς και να επαναξιολογήσουν τη σχέση τους με το κοινωνικό σύνολο.

Το χάσμα ανάμεσα στο χορό και την κοινωνία επιχειρούν να αμβλύνουν μέσω του διαλόγου και άλλοι θεσμοί. Πολλά φεστιβάλ, αλλά και μεμονωμένες ομάδες χορού, εισάγουν στον προγραμματισμό τους συζητήσεις και διαλέξεις με στόχο να φέρουν το κοινό σε επαφή με τους καλλιτέχνες και τον κόσμο των ιδεών που αυτοί αντιπροσωπεύουν. Επίσης, το τελευταίο διάστημα πραγματοποιήθηκαν δύο απόπειρες χαρτογράφησης του ελληνικού χορού, συμβάλλοντας στη γενικότερη ορατότητα, αλλά και στην αυτοσυνείδησή του. Η πρώτη απόπειρα –σαφώς ελλιπής ακόμα– έγινε από τον οργανισμό DBM και η δεύτερη από το Ε.ΚΕ.ΘΕ.Χ. με πολύ μεγαλύτερη ανταπόκριση. Η σημασία της πρώτης έγκειται στο γεγονός ότι τοποθετεί τον ελληνικό χορό στο κέντρο μιας περιοχής με έντονες δυναμικές και αυξανόμενη καλλιτεχνική κίνηση και η δεύτερη στο ότι δημιουργεί ένα εργαλείο για την αποτελεσματικότερη σχέση της πολιτείας με το χορό.

Όμως το πιο δυνατό εργαλείο επικοινωνίας μας με τον κόσμο βρίσκεται ήδη στα χέρια μας και το μόνο που έχουμε να κάνουμε είναι να μάθουμε να το χρησιμοποιούμε προς όφελός μας. Πρόκειται για ένα χώρο που γίνεται αντιληπτός στην πλειοψηφία ως εν δυνάμει αντιιεραρχικός, με την πληροφορία να εκδημοκρατίζεται και τον καταξιωμένο να μοιάζει να στέκεται ισότιμος δίπλα στον άγνωστο ή περιθωριοποιημένο. Ο χώρος αυτός είναι το Διαδίκτυο και αξίζει να αναζητήσει κανείς παραδείγματα της χρήσης του σε άλλες χώρες και ηπείρους. Εκεί θα συναντήσει αναπάντεχα εικονικά κέντρα χορευτικής δραστηριότητας και συλλογικής δραστηριοποίησης, με λαμπρότερο το παράδειγμα του δικτύου για το σύγχρονο χορό στη Νότια Αμερική Red Sudamericana de Danza (http://movimientolaredsd.ning.com//). Στη χώρα μας μοιάζει να αντιστεκόμαστε στην ιδέα της συλλογικότητας σε καλλιτεχνικό αλλά και σε καθαρά οργανωτικό ή διοικητικό επίπεδο, αν και πρόσφατα ιδρύθηκε κάτω από καλύτερες προϋποθέσεις ένα νέο σωματείο για τους εργαζόμενους στο χώρο του χορού, το Σ.Ε.ΧΩ.ΧΟ. Το σύστημα στήριξης και προώθησης της τέχνης στο εξωτερικό έχει ήδη αναπτυχθεί με τρόπο που να ευνοεί τις συλλογικότητες. Στο Ζάγκρεμπ και στην Κωνσταντινούπολη, για να αναφέρω δύο ενδεικτικά παραδείγματα, η κοινότητα του χορού έχει αντιληφθεί αυτόν το μηχανισμό και ήδη μετρά τους καρπούς της αλλαγής νοοτροπίας (Association of Professional Dance Artists, http://www.uppu-puls.hr/ , CΑTi Contemporary Dance Association, http://www.hareketatolyesi.blogspot.com/.

Θα κλείσω με δύο παραδείγματα ανθρώπων που είχα την τύχη να γνωρίσω και δείχνουν πως ο καθένας κινείται με τον τρόπο του.

Ο Ομάρ Μπαργκουτί είναι χορογράφος και ζει στην Ramallah παράνομα με τη γυναίκα του που διδάσκει σεξουαλική διαπαιδαγώγηση σε σχολεία της περιοχής. Όπως λέει ο ίδιος: «Η πολιτισμική έκφραση έχει διπλό στόχο: την αυτο-θεραπεία και την επέκταση της ‘‘ελεύθερης ζώνης’’ στη συλλογική μας συνείδηση […]. Απαντώντας σε εκείνους που προσπαθούν να περιορίσουν τις προσδοκίες μας, εμείς επιμένουμε, ονειρευόμαστε, δημιουργούμε, χωρίς όρια. Έτσι λοιπόν χορεύουμε».

Η Φιλίππα Φραντσέσκα, από την άλλη, είναι χορογράφος από την Πορτογαλία. Χαρισματική προσωπικότητα που τραγουδά φάδο στις συντροφιές, μοιράζει dvd του τελευταίου της συγκλονιστικού έργου για φυλακισμένους και έχει αφιερωθεί στην πίστη της πως ο χορός μπορεί να γίνει μέσο κοινωνικής αλλαγής.

Της Κωνσταντίνας Γεωργέλου


Διευρυμένα όρια τα οποία επιτρέπουν τη συνεχή αλληλεπίδραση μεταξύ διαφορετικών επιστημονικών πεδίων και η ευελιξία ως προς τους στόχους και τις μεθόδους επίτευξης των ερευνητικών και καλλιτεχνικών στόχων –οι οποίοι δεν είναι απαραίτητο πάντα να ταυτίζονται– είναι τα στοιχεία που θα μπορούσαν να ενισχύσουν τη δυναμική του σύγχρονου χορού στην Ελλάδα.


Εκπαίδευση: Κινητικότητα, συνεργασία και επικοινωνία

Σχετικά με την εκπαίδευση, ας φανταστούμε τα προγράμματα που θα θέλαμε να υπάρχουν ώστε αυτή να είναι πολυδιάστατη αλλά και εξειδικευμένη, σε επίπεδο ακαδημίας/πανεπιστημίου και άλλων κρατικών και ιδιωτικών φορέων. Ας φανταστούμε και τον απόηχο μιας διευρυμένης εκπαίδευσης στο χορό, με συστηματοποιημένους στόχους και μεθόδους διδασκαλίας, δραστική κινητικότητα σπουδαστών και δασκάλων, διαρκή επικοινωνία και στενή συνεργασία.

Οι προφανείς κατευθύνσεις προπτυχιακών σπουδών σε μια ακαδημία χορού είναι φυσικά: χορευτής, χορογράφος και δάσκαλος χορού. Η ανάγκη για κατάλληλες υποδομές και το αρμόδιο εκπαιδευτικό προσωπικό που θα διδάξει τα βασικά μαθήματα δεν αμφισβητείται, ας φανταστούμε όμως τη συστέγαση κι άλλων κατευθύνσεων, όπως είναι η δραματουργία, ο σχεδιασμός φώτων, ο σχεδιασμός κοστουμιών, η σκηνογραφία και η καλλιτεχνική διαχείριση. Μια τέτοια ιδέα συνεπάγεται διευκόλυνση πρόσβασης και μετάβασης από και προς πολλές κατευθύνσεις και ευνοείται η δημιουργική συνεργασία μεταξύ των σπουδαστών. Ένα τέτοιο τμήμα σπουδών χορού θα υπαγόταν στην Ακαδημία Τεχνών, όραμα το οποίο έχει αποσιωπηθεί προς το παρόν, παρά τις ανακοινωμένες προθέσεις του ΥΠ.ΠΟ. και τη σχετική μελέτη που έγινε από εμπειρογνώμονες και επαγγελματίες του χώρου για την ίδρυση και λειτουργία της. Ο λόγος είναι ότι υπάρχουν ακόμη πολλές νομοθετικές δυσκολίες που σχετίζονται με το διαχωρισμό των αρμοδιοτήτων και την απαιτούμενη συνεργασία των υπουργείων Παιδείας και Πολιτισμού.

Σε επίπεδο μεταπτυχιακών σπουδών, ανάλογα προγράμματα θα μπορούσαν να συσταθούν με σκοπό πλέον την εξειδίκευση σε ένα διευρυμένο πλήθος γνωστικών και ερευνητικών αντικειμένων. Σε γνωστές ακαδημίες χορού της Ευρώπης –όπως, για παράδειγμα, στο TheatreSchool του Άμστερνταμ (http://www.theaterschool.nl/), στο P.A.R.T.S. στις Βρυξέλλες (http://www.parts.be/) και στην Ακαδημία Τεχνών του Βερολίνου (http://www.adk.de/)– λειτουργούν μεταξύ άλλων και εναλλακτικά μεταπτυχιακά τμήματα, τα οποία υπερβαίνουν τις ασφυκτικές κατευθύνσεις και χαρακτηρίζονται από διεπιστημονικότητα. Αναφέρουμε ενδεικτικά μερικά: χορογραφία και πολυμέσα, χορός και εικαστικά, θεωρία χορού και περφόρμανς, σόλο περφόρμανς. Ελάχιστα από αυτά είναι σήμερα ενταγμένα στο ελληνικό πανεπιστήμιο, είτε ως μαθήματα, είτε ως ανεξάρτητα τμήματα, με βασικό παράδειγμα το Τμήμα Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου (http://www.aegean.gr/culturaltec/tmima.htm).

Ένα από τα πλέον πρωτοποριακά καλλιτεχνικά σχολεία της Ευρώπης σήμερα είναι το DasArts στο Άμστερνταμ (http://www.dasarts.nl/). Ξεχωρίζει για την «άναρχη» λειτουργία του σε σχέση με άλλα ιδρύματα, μιας και βασίζεται στον έντονα διεπιστημονικό χαρακτήρα σπουδών· γεγονός που το κάνει προσβάσιμο σε καλλιτέχνες με κάθε είδους κατάρτιση στις παραστατικές τέχνες. Επιπλέον, δεν υπάρχει σταθερή διδακτέα ύλη, διότι διδάσκουν διαφορετικοί ανά εξάμηνο προσκεκλημένοι καλλιτέχνες και θεωρητικοί. Ένα τέτοιο μοντέλο μπορεί να εμπνεύσει αλλαγές στους τρόπους διδασκαλίας και την οργάνωση της εκπαίδευσης, καθώς εφαρμόζεται συνειδητά και δεν δημιουργεί την εντύπωση του τυχαίου, όπως συμβαίνει συχνά με τη ρευστότητα στο πρόγραμμα και τη στελέχωση των ελληνικών πανεπιστημίων. Είναι, άλλωστε, σημαντικό να υπάρχει ξεχωριστή υποστήριξη της προσωπικής δημιουργικότητας του κάθε σπουδαστή με τη διάθεση σφαιρικών γνώσεων ως προς τις τεχνικές, τη θεωρία και την πρόσβαση σε ένα ευρύτατο φάσμα έργων που έχουν ήδη παρουσιαστεί.

Βεβαίως, πέρα από τις ακαδημίες και τα πανεπιστήμια χορού, κι άλλοι κρατικοί και ιδιωτικοί φορείς μπορούν να ενισχύουν την εκπαίδευση αξιοποιώντας τις συνεργασίες τους με ιδρύματα και καλλιτέχνες του εσωτερικού και του εξωτερικού. Τα φεστιβάλ και οι ιδιωτικές σχολές χορού διοργανώνουν νομαδικού τύπου σεμινάρια και εργαστήρια τα οποία απευθύνονται, εκτός από τους χορευτές, και σε άλλους επαγγελματίες του χώρου όπως χορογράφους, θεωρητικούς, μάνατζερ, ιστορικούς, δραματουργούς, δημοσιογράφους κ.ά., αλλά και σε ερασιτέχνες, ενισχύοντας ένα σημαντικό κανάλι αμφίδρομης τροφοδοσίας μεταξύ του σύγχρονου χορού και του κοινού του.


Έρευνα: Θεωρία και πράξη, διεπιστημονική

Η θεσμοθετημένη διεξαγωγή έρευνας δεν έχει ακόμα συστηματοποιηθεί στην Ελλάδα αν και αποτελεί κομμάτι της παιδείας που αφορά το χορό απαραίτητο για την εξέλιξή του, καθώς προσφέρει μεθόδους κατανόησης του παρελθόντος, του παρόντος και του μέλλοντός του. Υπάρχουν ποικίλα περιβάλλοντα και φορείς εκπόνησης έρευνας, διαφορετικοί τρόποι οργάνωσης και χρηματοδότησής της. Μπορεί αυτοί να είναι ακαδημαϊκοί, καλλιτεχνικοί, κρατικοί ή ανεξάρτητοι και, βέβαια, όλοι οι συνδυασμοί των παραπάνω. Είναι δυνατό, για παράδειγμα, να υλοποιηθεί έρευνα που διεξάγεται διαμέσου πανεπιστημιακών σχολών, διαμέσου των ομάδων χορού ή ενός καλλιτέχνη, από κρατικούς φορείς, όπως είναι το υπουργείο Πολιτισμού, το Εθνικό Κέντρο Θεάτρου και Χορού (Ε.ΚΕ.ΘΕ.Χ.) και τα κρατικά φεστιβάλ χορού και από άλλες ιδιωτικές πρωτοβουλίες, όπως για παράδειγμα θεατρικοί οργανισμοί, ιδιωτικές σχολές, καλλιτεχνικά περιοδικά και ιδιωτικού τύπου φεστιβάλ και, τέλος, κρατικά ή ιδιωτικά δίκτυα.

Είναι άμεση η ανάγκη για συστηματική παραγωγή γραπτής έρευνας θεωρητικού περιεχομένου που θα αφορά την ανάλυση παραστάσεων και μελέτες για τις κοινωνιολογικές, πολιτικές, αισθητικές, ιστορικές συνθήκες που καθορίζουν τον σύγχρονο χορό στην Ελλάδα από την εμφάνισή του έως σήμερα. Τέτοιες έρευνες διεξάγονται εκτενώς σε πανεπιστήμια του εξωτερικού, κυρίως σε μεταπτυχιακά και διδακτορικά προγράμματα υπό τους τίτλους: Dance Studies, Performance Studies, Dance & Theatre Theory, Dramaturgy (π.χ. http://www.theatrestudies.nl/, www.tisch.nyu.edu/page/home.html, www.studeren.uva.nl/ma_ipr)

H έρευνα που βασίζεται σε πρακτική (practice-based research), συνδυάζοντας τη θεωρητική μελέτη με την προσωπική δημιουργία και είναι ιδιαίτερα δημοφιλής σε χορογράφους και χορευτές, είναι επίσης σημαντική. Εδώ αξίζει να σημειωθεί ότι έχουν ξεκινήσει αυτές οι κινητοποιήσεις σε κρατικό επίπεδο στην Ελλάδα, αφού, εκτός από την παραγωγή έργων και την περιοδεία, συμπεριλαμβάνεται πλέον και η έρευνα στις κατηγορίες της νέας προκήρυξης επιχορηγήσεων του χορού.

Η διάθεση οικονομικών κονδυλίων κρατικής ή ιδιωτικής πρωτοβουλίας και η αφύπνιση του γενικότερου ενδιαφέροντος για το χορό μπορούν επίσης να δημιουργήσουν τις κατάλληλες συνθήκες για συνέδρια, διαλέξεις, συμπόσια, δια-πανεπιστημιακές συναντήσεις και ημερίδες. Μέσω της οργανωμένης διεξαγωγής των παραπάνω μπορεί να αυξηθεί ο ζήλος για έρευνα και να διευκολυνθεί η προβολή και η προώθηση του σύγχρονου χορού στην Ελλάδα. Υποστηρίζεται, επίσης, η αλληλεπίδραση και η συνεργασία της υπό ίδρυση Ακαδημίας Χορού και των άλλων επαγγελματικών σχολών χορού με τις σχολές καλών τεχνών, τις σχολές κινηματογράφου, τα τμήματα θεατρικών σπουδών, τις αρχιτεκτονικές σχολές και αντίστοιχα τμήματα του εξωτερικού.

Σημαντικά εργαλεία για τη στοιχειοθέτηση, κατανόηση και προώθηση του σύγχρονου χορού στην Ελλάδα είναι επίσης και άλλες, εξωακαδημαϊκές δραστηριότητες. Ο λόγος γίνεται για χώρους διαμονής καλλιτεχνών οι οποίοι διεξάγουν έρευνα ή ετοιμάζουν νέο έργο (art-residencies, http://www.resartis.org/), για χαρτογραφήσεις, όπως έχουν πραγματοποιηθεί από το Ε.ΚΕ.ΘΕ.Χ. για την Ελλάδα και από τον ανεξάρτητο οργανισμό/δίκτυο χορού Danse Bassin Mediterranee (DBM) για τις χώρες της Μεσογείου, για τη διάθεση και προβολή οπτικοακουστικού υλικού και για τη σύσταση και τακτική ενημέρωση βιβλιοθήκης για τον σύγχρονο χορό. Ειδικά σε ό,τι αφορά τη φιλοξενία καλλιτεχνών ή και επιστημόνων που παράγουν ερευνητικό έργο στο πεδίο του σύγχρονου χορού, αξίζει να αναφερθούμε στο Κέντρο Μελέτης Χορού Ισιδώρας και Ραϋμόνδου Ντάνκαν του Δήμου Βύρωνα (http://isadoraduncancenter.free.fr/) και το πολύ καινούργιο αλλά εξειδικευμένο Κινητήρας Στούντιο - Artistic Residency Centre (http://www.kinitiras.com/).

Η ύπαρξη, τέλος, συνθηκών που ευνοούν την αυτονομία, τη συλλογικότητα και τη δημιουργικότητα είναι καθοριστικής σημασίας, γιατί ο τομέας της εκπαίδευσης και της έρευνας, αν αντιμετωπιστεί με φαντασία, μπορεί να εμπνεύσει αλλαγές και σε αδύναμες ακόμα κοινωνικοπολιτικές δομές που υποστυλώνουν το χορό στην Ελλάδα. Στο ερώτημα «από πού ξεκινάμε την εν λόγω ανα[απο]δόμηση;», θα ήταν αφελές να απαντήσουμε «από τη φαντασία»;

Dancetheater.gr

Πρόσκληση σε εθελοντές καλλιτέχνες για να σε συμμετάσχουν στο χοροθεατρικό δρώμενο “HairSpace”. Το θέμα αφορά τις γερμανικές οφειλές και τις σύγχρονες βιοποριστικές μας ανάγκες. Το κοινό, λοιπόν, καλείται να συμμετάσχει  γράφοντας την στέρηση την οποία υφίστανται. Ο εκάστοτε καλλιτέχνης καλείται σε ένα αυτοσχεδιασμό διάρκειας 7-10 λεπτών, ανάλογα με την ανάγκη που αναγράφεται  στην καρτ ποστάλ που επιλέγει. Το όποιο υλικό συγκεντρωθεί αποστέλλεται ως ντοκουμέντο στο RoehamptonUniversityofLondon. O πολίτης καλείται να αντισταθεί  στην τρέχουσα πολιτική κατάσταση και ενθαρρύνεται να πάρει θέση χωρίς «κόστος».

Σχεδιασμός και υλοποίηση Βίλμα Ανδριώτη

Καλλιτεχνική υποστήριξη Αθανασία Κανελλοπούλου, Θάνος Βουδούρης, Πασχάλης Ζέρβας, Παναγιώτης Σαλαπάτας, Βάγια Τσιουρβοπούλου.

Ημερομηνίες και προτεινόμενοι χώροι διεξαγωγής:

Αιτήσεις συμμετοχής έως 15 Ιουνίου: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε. | Κιν: 6936895088

Θα μπορούσατε στέλνοντας την αίτηση σας να έχετε καταγράψει και την δική σας βιοποριστική ανάγκη σκεπτόμενοι μια κίνηση που θα την περιέγραφε.

Ημερομηνίες συναντήσεων:

Ώρες: 19:00-20:30

Παράσταση “HairSpace”

12ο Φεστιβάλ Χορού του Σωματείου Ελλήνων Χορογράφων

2013-06-10

Η ομάδα τού Dancetheater.gr, στην διαρκή προσπάθειά της για όσο το δυνατόν πληρέστερη και αμεσότερη ενημέρωση των μελών και επισκεπτών τού site, αποφάσισε την δημιουργία Προσωπικής Σελίδας (εντός τού Dancetheater.gr) για όλες τις καταγεγραμμένες ομάδες Κλασικού και Σύγχρονου χορού στην Ελλάδα.
Για τον λόγο αυτό, καλούμε τις ομάδες χορού να μάς στείλουν αντιπροσωπευτικό υλικό, το οποίο μπορεί να περιλαμβάνει:

> Έως 4 φωτογραφίες ίδιας κατεύθυνσης (κάθετες ή οριζόντιες).
> Λογότυπο τής ομάδας, αν υπάρχει.
> video link από το YouTube ή το Vimeo.
> Κείμενο περιγραφής τής ομάδας.
> Ιστορικό παραστάσεων τής ομάδας.
> Βιογραφικά των ιδρυτικών μελών.

Η σελίδα μπορεί να ανανεώνεται ανά διαστήματα με πρωτοβουλία τής ομάδας.
Παρακαλούμε στείλτε μας άμεσα το υλικό που θα θέλατε να αναρτηθεί, στο e-mail: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.
και με την ένδειξη: Ομάδα Χορού "όνομα ομάδας" - Προσωπική Σελίδα

Η ομάδα τού Dancetheater.gr

2013-05-20

Η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας σε συνεργασία με τον Πολιτιστικό οργανισμό «Εσαεί εν Ροή» διοργανώνουν για 10^η συνεχή χρονιά τις Βραδιές Νέων Καλλιτεχνών – Βραβείο ΤΕΡΨΙΧΟΡΗ, 17-19 Μαΐου 2013, στο Π.Κ. Αλέξανδρος (Εθνικής Αμύνης 1).

Φέτος, οι βραδιές είναι αφιερωμένες στην  «Μπέττυ Βυτινάρου» μία ιδιαίτερα έντονη καλλιτεχνική φυσιογνωμία με σημαντική προσφορά στο καλλιτεχνικό γίγνεσθαι της Β. Ελλάδας ενσαρκώνοντας διαφορετικούς καλλιτεχνικούς ρόλους σε κοινωνικό και επαγγελματικό επίπεδο. Μία από τις βραδιές είναι αφιερωμένη σε συμμετοχές σχολών έντεχνου χορού της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, όπου συναντούν και συνεργούν με επαγγελματίες χορευτές (ομάδες έντεχνου χορού Θεσσαλονίκης), προκειμένου να ενισχυθεί η καλλιτεχνική κίνηση των χορευτών στη Β. Ελλάδα. Οι βραδιές εμπλουτίζονται από εκθέσεις εικαστικών, παραστατικών και άλλων οπτικοακουστικών τεχνών. Επίσης, στα πλαίσια των εκδηλώσεων φιλοξενούνται κάθε χρόνο οι βραβευμένες ταινίες του Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου Πάτρας. Παρακάτω παρατίθεται το συνοπτικό πρόγραμμα εκδηλώσεων

Email: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε., Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.

Τηλ. Επικοινωνίας: 2310 589 172 (Περιφέρεια Κεντρ. Μακεδονίας), 6972 052 976 (κα Αθανασιάδου Ε./ Εσαεί εν Ροή), 6936 597 376 (κα Καβαζίδου Ε./ Εσαεί εν Ροή)

Ιστοσελίδα: www.esai.gr/terpsi.html

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ, 17/5/2013

17:00-20:20 Προβολές Ταινιών Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου Πάτρας

• Ειδικό Βραβείο «Special κοινωνικό “παρών”»  στην ταινία «Χριστίνα» σκην. Χάρης Ξυδιάς   52’ 49’’ ντοκ., 2012
• Διάκριση «Τέχνη-ένας Κώδικας επικοινωνίας» στην ταινία «Gran Partita» σκην. Αλέξανδρος Σκούρας 15’ 14’’ μ.μ., 2011
• Διάκριση «Δράμα χαρακτήρων» στην ταινία «Ketchup» σκην. Κωνσταντής Φραγκόπουλος 7’ μ.μ., 2010
• Διάκριση νατουραλιστικής εικόνας στην ταινία «Πίστομα» σκην. Γιώργος Φουρτούνης  19’ μ.μ., 2011
• Διάκριση για την καταγραφή του αρχαιότερου ομιλούμενου ελληνικού γλωσσικού ιδιώματος στην ταινία «Α Γρούσα Νάμου» σκην. Ελισάβετ Λαλουδάκη - Massimo Pizzocaro 52’ ντοκ, 2011
• Διάκριση εναλλακτικής οικολογικής πρότασης στην ταινία «Ημερολόγιο επαρχίας» σκην. Στέργιος Μουντσάκης  25’  ντοκ., 2011
• ΒΡΑΒΕΙΟ ΚΑΛΥΤΕΡΗΣ ΤΑΙΝΙΑΣ VIDEO DANCE στην ταινία «Think_Erase_Move» σκην. Μαρία Κατσιπατάκη  3’ 54’’ v.d., 2011
• Διάκριση για την μουσική παράδοση που εκλείπει στην ταινία «Γκάιντες λαλούν» σκην. Δημήτρης Κιτσικούδης   30’ ντοκ., 2012

17:00-21:00 Καλλιτεχνικά Εργαστήρια και Εκθέσεις

• Εργαστήρια Κομμωτικής και Αισθητικής (1^ο ΕΠΑ.Σ. Θεσσαλονίκης)
• Έκθεση Εικαστικών (Βαγγέλης Γαληνός, Γιώργος Ηλιάδης, Δέσποινα Κυρατζή, Αριάδνη Μάγγα, Ιουλία Μανούση, Σωτήρης Μουστάκας, Γιώργος Πολίτης, Γιώργος Τουλκερίδης, Χάρης Χριστοδουλίδης)

20:30-22:00 Βραδιά Θεάτρου

• Ανώτερη Σχολή Δραματικής Τέχνης ΡΟΝΤΙΔΗ
• Εταιρία Θεάτρου Θεσσαλονίκης ΛΑΜΠΙΟΝΙ
• Θέατρο ΠΑΡΑΘΛΑΣΗ
• ΠΟΛΙΤΕΙΑ ΘΕΑΤΡΟΥ

ΣΑΒΑΤΟ, 18/5/2013

17:00-18:00 Προβολές Ταινιών Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου Πάτρας

• ΒΡΑΒΕΙΟ ΚΑΛΥΤΕΡΗΣ ΤΑΙΝΙΑΣ ΜΙΚΡΟΥ ΜΗΚΟΥΣ στην ταινία «Timor» σκην. Ρηγόπουλος Γιάννης - Γιώργος Βοντίτσος 17’ 05’ μ.μ., 2011
• ΒΡΑΒΕΙΟ ΚΑΛΥΤΕΡΗΣ ΤΑΙΝΙΑΣ VIDEO ART στην ταινία «When the Night Falls» σκην. Εύα Μπαλάση 2’ 18’’ v.a., 2011
• Ειδικό Βραβείο δραματοποιημένου αντιρατσιστικού ντοκιμαντέρ στην ταινία  «Αύριο θα ήταν μια άλλη μέρα» σκην.  Στέφανος Μονδέλος 28΄ντοκ., 2011
• Διάκριση μαθητικής σκηνοθετικής προσπάθειας στην ταινία «Παιχνίδι πέρα από χρώματα» σκην.  Γαζής Γιάννης 11’ 16’’ μ.μ., 2012
• ΒΡΑΒΕΙΟ ΓΙΑ ΤΟ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑ ΤΗΣ ΤΑΙΝΙΑΣ στην ταινία «Τζαφάρ» της  Νάνσυ Σπετσιώτη 2’ 40’’ μ.μ., 2011

17:00-21:00 Καλλιτεχνικά Εργαστήρια και Εκθέσεις

• Εργαστήρια Κομμωτικής και Αισθητικής (1^ο ΕΠΑ.Σ. Θεσσαλονίκης)
• Έκθεση Εικαστικών (Βαγγέλης Γαληνός, Γιώργος Ηλιάδης, Δέσποινα Κυρατζή, Αριάδνη Μάγγα, Ιουλία Μανούση, Σωτήρης Μουστάκας, Γιώργος Πολίτης, Γιώργος Τουλκερίδης, Χάρης Χριστοδουλίδης)

20:30-22:30  Βραδιά Χορού

• Σχολή Μπαλέτου Ματίνας Κουρσάρη Κιλκίς, Περιφερειακή Ενότητα Κιλκίς
• Σχολή Χορού Ναταλί Θεοδωρίδου-Κανελλίδου Σέρρες, Περιφερειακή Ενότητα Σερρών
• Κέντρο Τέχνης Σύνθεση Νέα Μουδανιά, Περιφερειακή Ενότητα Χαλκιδικής
• Σχολή χορού Black Swan Αλεξάνδρεια, Περιφερειακή Ενότητα Ημαθίας
• Σχολή Χορού ΚΑΤΕΡΙΝΑΣ ΚΟΤΡΙΔΟΥ (Νέοι Επιβάτες, Περιφερειακή Ενότητα Θεσσαλονίκης)
• Ανώτερη Επαγγελματική Σχολή Χορού Ανδρομάχης Καφαντάρη
• Ανεξάρτητοι (Νέοι) Χορογράφοι
• Dance Promotion Group
• Ομάδα Χορού ΤΡΙΓΩΝΟ
• Ομάδα Χορού Dance Wire
• Contact Art Club (θεατρική ομάδα, Physical Theater)

ΚΥΡΙΑΚΗ, 19/5/2013

17:00-20:00 Προβολές Ταινιών Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου Πάτρας

• ΒΡΑΒΕΙΟ ΚΑΛΥΤΕΡΟΥ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ στην ταινία «Τρόιχαντ - ένα έμπιστο χέρι» σκην. Κώστας Αργυρός   45’ ντοκ., 2011
• Διάκριση «Κοινωνική αδικία και αξιοπρέπεια στα χρόνια της κρίσης» στην ταινία «Penguins» σκην. Δημήτρης Ζάχος  19’ μ.μ., 2012
• Διάκριση «Ζητείται ελπίς» στην ταινία «Η Απέναντι όχθη» σκην. Μιχαήλ Φελάνης  9’ 30’’ μ.μ., 2011
• ΒΡΑΒΕΙΟ ΚΑΛΥΤΕΡΟΥ ANIMATION στην ταινία «Η πηγή της νιότης» Παναγιώτης Ράππας  16’ 11’’ anim., 2011
• ΒΡΑΒΕΙΟ ΚΑΛΥΤΕΡΗΣ ΤΑΙΝΙΑΣ ΜΕΓΑΛΟΥ ΜΗΚΟΥΣ στην ταινία «Οι δαιμονισμένοι» σκην. Γιώργος Μπακόλλας  90’ Μ.μ., 2011.

17:00-21:00 Καλλιτεχνικά Εργαστήρια και Εκθέσεις

• Εργαστήρια Κομμωτικής και Αισθητικής (1^ο ΕΠΑ.Σ. Θεσσαλονίκης)
• Έκθεση Εικαστικών (Βαγγέλης Γαληνός, Γιώργος Ηλιάδης, Δέσποινα Κυρατζή, Αριάδνη Μάγγα, Ιουλία Μανούση, Σωτήρης Μουστάκας, Γιώργος Πολίτης, Γιώργος Τουλκερίδης, Χάρης Χριστοδουλίδης)
• Έκθεση Ζωγραφικής της Μπέττυ Βυτινάρου

20:00-21:30 Βραδιά Χορού Αφιερωμένη στην Μπέττυ Βυτινάρου

20:00 Βιντεο-Προβολές

Παρουσιαστές Βραδιάς: Τσιλινίκος Δημήτρης & Δέσποινα Σαρόγλου

20:30 Φωτο-Ανασκόπηση της Ζωής της Μπέττυς Βυτινάρου

20:35 Βιογραφικό Μπέττυς Βυτινάρου

20:40 Ομιλίες

20:55 Βράβευση από τον Περιφερειάρχη Κεντρ. Μακεδονίας κο Απόστολο Γ. Τζιτζικώστα

21:00 Χορευτικά Αφιερώματα

• Ομάδα Σύγχρονου Χορού «Interrupted Gravity”
• Χοροθεατρική Ομάδα «Εσαεί εν Ροή»
• Χοροθέατρο «Παρουσίες»

2013-05-15